
سیستم دندانی
تکامل دندانی ملاحظات والدین دندانهای شیری دندانهای دائمی مشکلات شایع دندانی | ||
اجزای تشکیل دهنده دندانهر دندان از چهار قسمت اصلی تشکیل شده است:
| ![]() | |
![]() | مراحل تکامل دندان های دائمینخستین سری دندانهای کودک ۲۰ عدد بوده و دندانهای شیری نامیده می شوند. با افتادن این دندانها، سری دوم دندانها که ۳۲ عدد هستند با عنوان دندانهای دائمی جایگزین آنها می گردند. دندانهای شیری و دایمی طبق برنامه ریزی و ترتیب رویش معینی در فک بالا و پایین ظاهر می شوند. اگرچه زمان رویش آنها ممکن است به طور طبیعی تا بیش از دو سال هم نوسان داشته باشد ولی دو دندان قرینه نمی بایست با فاصله بیش از ۶ ماه نسبت به یکدیگر برویند. تکامل دندانی دخترها معمولا" جلوتر از پسرها می باشد. دندانهای دخترها در قیاس پسرها همچنین تاج های کوچکتر و ریشه هایی اندکی کوتاهتر دارند. جالب است به خاطر بسپارید که تمامی دندانهایی که یک انسان تا آخر عمر خواهد داشت (بجز دندانهای غیر طبیعی) هنگام تولد او داخل استخوانهای فکین تشکیل شده اند و یا در حال تکامل می باشند. در واقع جوانه تمامی دندانهای شیری و دندانهای کرسی اول دایمی در بدو تولد تشکیل شده اند و حتی آهکی شدن آنها در جریان می باشد. جوانه بقیه دندانهای دایمی نیز در این زمان بوجود آمده ولی آهکی شدن آنها در طی کودکی صورت خواهد گرفت. بنابراین نگهداری دندانهای فرزند شما می بایست از پیش از تولد او آغاز گردد. سوء تغذیه مادر در این دوران باعث ایجاد ساختاری نرم و همچنین اخلال در روند آهکی شدن دندانها می گردد و بدین ترتیب استعداد پوسیدگی و بروز نواقص دندانی افزایش می یابد. | |
نقش شیر مادر در تکامل دندان هابرخی شواهد حاکی است که شیر مادر نسبت به شیر خشک سبب تکامل بهتر دندانها و فکین جنین می گردد. مادران باردار و شیرده به منظور بهبود روند تکامل دندانهای فرزند خود می بایست موادر ذیل را در نظر بگیرند:
والدین می بایست تا زمانی که کودک قادر به انجام بهداشت دهان و دندان خود گردد این وظیفه را به عهده بگیرند. بعد از شیر دادان، لثه نوزاد باید توسط گاز تمیز شود. مسواک زدن با روش اولین دندان آغاز خواهد شد. نخ دندان نیز به محض تکمیل رویش تمامی دندانهای شیری ضروری است. | ![]() | |
![]() |
- مشکل مادرزاد در تکامل دندانی، فکی نظیر جلو یا عقب بودن محسوس فک پایین | |
دندانهای شیریدر بسیاری از نوزادان، ثنایاهای شیری بین ۴ تا ۸ ماهگی رویش می یابند. به طور متوسط از ۶ ماهگی هر چهار ماه چهار دندان جدید به مجموعه دندانهای کودک اضافه می شود. ترتیب درآمدن دندانهای شیری از جلو به عقب بوده و اغلب تا ۲.۵ سالگی تمامی بیست دندانهای شیری با نظم ذیل رویش یافته اند:
دندانهای شیری از ۶ سالگی با رویش دندانهای دایمی جلویی شروع به لق شدن می کنند. فشار دندانهای دایمی جانشین سبب تحلیل ریشه دندانهای شیری می گردد. معمولا" هرچه دندانهای شیری زودتر رویش یافته باشند زودتر هم می افتند. اغلب کودکان تمامی دندانهای شیری خود را تا سن ۱۳ سالگی و تکمیل رویش دندانهای دائمی از دست می دهند.
| ![]() | |
| دندانهای دائمینخستین دندانهای دائمی دندانهای کرسی اول دائمی (کرسی های ۶ سالگی) هستند که معمولا" بین ۵ تا ۶ سالگی رویش پیدا می کنند. موقعیت و نحوه صحیح رویش آنها بسیار زیاد به وضعیت دندانهای کرسی دوم شیری بستگی دارد زیرا دقیقا" پشت آنها می رویند. اگر دندانهای شیری پوسیده یا افتاده باشند دندانهای کرسی دایمی رو به جلو درآمده و زمینه به هم ریختگی بقیه دندانها را ایجاد می کنند. حال آنکه رویش بجای دندانهای ۶ سالگی در صورتیکه به لحاظ ارثی هم فضای قوس فک کافی باشد شانس ردیف درآمدن بقیه دندانهای دائمی را نیز می افزاید.بین سنین ۶ و ۱۲ تا ۱۴ سالگی ۲۸ دندان دایمی رویش می یابد. ترتیب رویش تمامی ۳۲ دندان دائمی بدین شرح می باشد:
| |
مشکلات شایع دندانیدر این مقاله میخواهیم شما را با شایع ترین مشکلات دندان آشنا کنیمدرآمدن دندان شیریدرآمدن دندان شیری ممکن است سبب درد یا ناراحتی کودک گردد. علائم آن می تواند شامل موارد ذیل باشد:
| | |
![]() | راهکارهایی جهت کاهش درد دندان در آوردن کودکراهکارهایی که جهت کاهش ناراحتی کودک (در صورت وجود) حین رویش دندان شیری توصیه می شود، عبارتند از:
رویش دندانهای دائمی معمولا با آزردگی کمتری همراه است، البته کرسی های اول دایمی که در ۶ سالگی می رویند از این امر مستثنی هستند زیر غالبا در جریان رویش آنها بخشی از نسج نرم لثه روی آنها قرار دارد که گاهی بالاخص به دلیل گیر غذایی سبب تورم و عفونت لثه می گردند. | |
تاخیر رویش دندانهادلایل تأخیر رویش دندانها عبارتند از:
همانگونه که پیشتر نیز اشاره شد زمان رویش دندانها ممکن است به طور طبیعی تا بیش از دو سال هم نوسان داشته باشد ولی دو دندان قرینه نمی بایست با فاصله بیش از ۶ ماه نسبت به یکدیگر برویند. با این وجود هرگونه شواهدی از تاخیر محسوس زمان رویش دندانهای شیری و دائمی را باید با دندانپزشک در میان گذاشت. | ![]()
| |
![]() ![]()
| پوسیدگی دندانیمینای دندانهای شیری نسبت به دائمی نازکتر است، از اینرو پوسیدگی می تواند خیلی سریع در آنها گسترش پیدا کند. نزدیک به ۵۰ درصد کودکان دو ساله دست کم یک پوسیدگی دارند. پوسیدگی بطری شیر به دلیل عدم رعایت بهداشت کودک متعاقب نوشیدن بطری های حاوی مایعات قنددار مانند بطری شیر بالاخص زمانی که کودک با سر بطری داخل دهان به خواب می رود به وجود می آید. این مدل از پوسیدگی بیشتر در ناحیه دندانهای جلوی فک بالا رخ می دهد، هرچند بقیه دندانها را هم می تواند متأثر کند. |
|
تغییر رنگ دندانهااختلالاتی که می توانند سبب تغییر رنگ دندانها شوند، عبارتند از:
| ![]() | |
![]() |
فک انسانهای امروزی اغلب فضای کافی جهت رویش دندانهای عقل ندارد. از اینرو ممکن است در جریان رویش دچار چرخش، جابجایی و یا حالت نیمه نهفته گردند. دندانهای عقل همیشه باعث بروز مشکل و ناراحتی نمی شوند ولی از آنجا که مستعد ایجاد پوسیدگی، التهاب لثه و حتی در موارد نادری کیست و تومور هستند معمولا" کشیده می شوند.
|
![]() |


سیستم دندانی